Roma Rakamı Dönüştürücüsü

Roma rakamları çağımızdan yaklaşık 500 yıl önce ortaya çıkmıştır. Romalılar bunları kısmen Etrüsklerden ödünç almışlardır. Bununla birlikte, Roma rakamları modern yaşamda hala çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Birçok okulda ya da çoğu okulda, Roma rakamlarını öğretmek hala normal müfredatın bir parçasıdır.

Resmi belgeler ve mezar taşları gibi tarihi öğeler genellikle geleneksel Arap rakamları ile Roma rakamlarını birleştirir.

Yasal kodlar ve kanunlar, bu belirli bölümleri tanımlarken karışıklığı en aza indirmek için maddeler veya değişiklikler gibi yasanın ana bölümlerini belirlemek için Roma rakamlarını kullanır.

Sahne numaralandırması için Roma rakamlarını kullanan oyunlara (Shakespeare'inki gibi) muhtemelen aşinasınızdır. Benzer şekilde, film başlıklarında da ROCKY I, II, III... veya STAR WARS, Bölüm IV: YENİ BİR UMUT gibi Roma rakamları kullanılmaktadır.

Çoğu kitapta bölümler için aynı kuralı bulabilirsiniz. Daha modern bir değişiklik olarak, bir dizinde veya ekte, Roma rakamlarının "küçük harf" biçimleri olmamasına rağmen, alt bölümleri tanımlamak için küçük harfli Roma rakamları (vi, iii, x...) görürsünüz.

Bu Hesaplayıcının Kullanımı

Bu hesaplayıcı, Roma rakamlarından Arap rakamlarına veya Arap rakamlarından Roma rakamlarına olmak üzere her iki yönde de hesaplama yapabilir. Film telif hakkı üzerinde bir tarih gördüğünüzü varsayalım, örneğin MCMXLIV veya MCMXXXVII. Bu durumda, bunu metin kutusuna girebilirsiniz ve anında dönüşümü üretecektir.

Bu hesap makinesi çok kullanışlıdır. Numaranızı metin kutusuna bırakın, "Hesapla" düğmesine tıklayın veya Değiştir tuşuna basın ve karşı sisteme dönüştürün. Anahtarlara tıklamanıza veya sayfa değiştirmenize gerek kalmadan Roma veya Arap formatını kabul edecektir.

Günlük Yaşam

Romalılar numaralandırmayı çoğunlukla para değerlerini hesaplamak için kullanmışlardır. Yaygın Roma rakamlarıyla ifade edilebilecek en büyük tek değer 3.999'dur. Bu, takas edilecek koyun, satılacak elma ya da satın alınacak incir için pratik olmayan büyük bir sayıdır. Bu sayı MMMCMXCIX şeklinde gösterilir, yani 3.000 (MMM), 900 (CM), 90 (XC) ve 9 (IX).

Genelde daha büyük sayılara ihtiyaç duymazlardı. Ancak, altındaki sayıları 1.000 ile çarpan bir "üst çubuk" (bazen "üst çizgi" olarak da adlandırılır) kullanarak daha büyük sayıları temsil etmenin bir yolu vardı.

C = 100 olduğundan, C̅ 100.000'e eşit olmakta ve böylece X̅ 10.000'e, L̅ 50.000'e, D̅ 500.000'e ve M̅ 1.000.000'e eşit olmaktadır.

Benzer şekilde, M̅M̅M̅ 3.000.000, D̅C̅C̅C̅, 800.000 ve C̅M̅XII 900.000 + 10 + 2 veya 900.012 olmaktadır.

Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra gelişen diğer gelenekleri takip ederek daha da büyük sayılar yazmak mümkündür. Uygulamada, eski Romalılar bu sayıları kullanmamışlardır. Ancak örneğin, 3.999.999.999, çift çubuk (1.000 × 1.000) kullanılarak şu şekilde yazılabilir: M̿M̿M̿C̿C̿X̿C̿C̿IX̿C̅M̅X̅C̅I̅X̅CMXCIX.

Hesap makinesinin yaratıcıları, çoğu klavyede ̅ karakterini giremeyeceğinizi de bilmektedir. C̅ girmek için _C (alt çizgi + C) yazmanız gerekir. Benzer şekilde, M̅M̅M̅ _M_M_M olacaktır.

Sınırlamalar

Bu Roma rakamı hesaplayıcısı kesirleri işleyemez. Romalıların 12 sayısına dayanan bir duodesimal sistemi vardı. Miktarları 2, 3, 4 ve 6'ya bölmenize izin verdiği için alım satım için daha kullanışlıydı.

Roma parası da alım satımı kolaylaştırmak için 12'nin kesirleriyle ifade edilirdi. Günümüzde, zaman tutma sistemimiz için duodesimal (onikili) sistemi kullanıyoruz.

Aynı zamanda, on tabanlı ondalık sistemde, 10'u yalnızca 2 ve 5'e bölebiliriz.

Romalıların modern "sıfır" için "nulla" veya nihil kelimesinin N'si olan bir temsili vardı. Yine de, sadece "hiçbir şeyi" belirtmek için tek başına kullanılmış ve diğer sembollerle birleştirilmemiştir.

Roma rakamlarını dönüştürücü olmadan okuma

1. Latin alfabesinin yedi harfi sayıları belirtmek için kullanılır:

• I = 1 (1 için eski bir Etrüsk işaretidir)
• V = 5 (V, X veya 10 işaretinin üst yarısıdır)
• X = 10 (10 için antik bir Etrüsk işaretidir)
• L = 50 (başlangıçta bunun için Etrüsk işareti 𐌣 kullanılmış, daha sonra ↆ sonra ⊥ ve son olarak L'ye dönüşmüştür)
• C = 100 (C, Latince "centum" veya "yüz" kelimesinin ilk harfidir)
• D = 500 (D, ↀ (1000) işaretinin yarısını temsil eder; çünkü daha önceki versiyonlarda 1000, ↀ veya Yunan harfi Φ phi olarak belirtilmiştir);
• M = 1.000 (M, "mille" veya "bin" kelimesinin ilk harfidir)

2. Doğal sayılar rakamları tekrarlanarak yazılır.

XXX (10+10+10) = 30

3. Önce binler ve yüzler, sonra onlar ve birler yazılır. XXV (10+10+5) = 25

4. Büyük bir sayı küçük bir sayıdan önce gelirse, bunlar toplanır (toplama ilkesi) ve küçük bir sayı büyük bir sayıdan önce gelirse, küçük bir sayı büyük bir sayıdan çıkarılır (çıkarma ilkesi).

• VI (5+1) = 6
• IV (5-1) = 4
• LX (50+10) = 60
• XL (50-10) = 40
• CX (100 +10) = 110
• XC (100-10) = 90

MDCCCXII (1000+500+100+100+100+10+1+1) = 1.812

5. V, L, D rakamları arka arkaya tekrarlanamaz; I, X, C, M rakamları arka arkaya üç kereden fazla olmamak kaydıyla tekrarlanabilir.

• VIII (5+1+1+1) = 8
• LXXX (50+10+10+10) = 80
• DCCC (500+100+100+100) = 800
• MMMD (1.000+1.000+1.000+500) = 3.500

6. Aynı basamağın 3 kereden fazla tekrarı yasaktır. Dolayısıyla, 40 sayısı çağdaş Latin notasyonunda XXXX olarak değil XL olarak yazılır.

7. Bir sayının üzerindeki tire işareti, sayının değerini 1.000 kat artırır:

• V = 5 ve V̅ = 5.000
• X = 10 ve X̅= 10.000
• L = 50 ve L̅= 50.000
• C = 100 ve C̅= 100.000
• D = 500 ve D̅= 500.000
• M = 1.000 ve M̅= 1.000.000

8. Aynı sayının farklı gösterimleri mümkündür. Örneğin, 80 sayısı LXXX (50+10+10+10) ve XXC (100-20) olarak gösterilebilir.

Diğer Kullanımlar

Gemilerin baş ve kıç taraflarında sık sık Roma rakamlarıyla yazılmış draft (su çekimi) işaretleri görürsünüz. Bunlar geminin en alçak noktasının su yüzeyinin ne kadar altında olduğunu gösterir. Bazı su kütleleri, limanlar, kanallar ve yanaşma tesisleri gemilerin derinliğini sınırlar. Roma rakamları bu amaç için gerekli aralıkta düz çizgilerdir, bu da boyanmalarını ve bakımlarını kolaylaştırır. Denizcilik endüstrisi yavaş yavaş metrik işaretlere geçmektedir ve ABD merkezli gemiler genellikle "fit" kullanmaktadır.

Roket gemileri bunları kullanır (Titan I-III, Saturn I, IB, V, Delta II-IV, vb.). Muhtemelen bir Satürn 5 ile Ay'a gidip taş toplamak, şimdiye kadar fırlatılmış en büyük ve en güçlü roket olan Satürn V kadar havalı değildi!

Roma rakamlarını süslü kol saatlerinde ve ünlü saatlerde bile bulabilirsiniz. Bunlardan biri, adını beş çanının en büyüğünden alan 13,5 tonluk "Big Ben"dir.

Özellikle bu saat "4" sayısı için IV kullanırken, diğer pek çok saat IIII kullanmaktadır. Ünlü yazar Isaac Asimov bir keresinde I ve V'nin Tanrıları Jüpiter'in (IVPITER) adındaki ilk iki harf olduğuna dair bir teoriden bahsetmişti. Bu iki harfi kullanmak küfür ya da dinsizlik olarak görülmüş olabilir.

Romalılar rakamlarını matematik yapmak için tasarlamamışlardı; rakamlar kayıt tutmak için vardı. Romalılar toplama ve çıkarma işlemlerini Roma Abaküs aracını kullanarak yapar, sonra da toplamı yazarlardı.

Roma Abaküsü bölme işlemi için işe yaramazdı, ancak "çarpma" işlemi birden fazla kez toplanarak (yavaşça) gerçekleştirilebilirdi.

Roma rakamlarının kullanımı günümüzde işlevsel olmaktan çok estetiktir. Roma rakamlarını gördüğünüzde, ister istemez bilginin önemini ve tarihsel önemini her zaman fark edersiniz. Bu tür rakamları anlamak eğitimin ve görgünün bir işaretidir.