محاسبه‌گر شاخص توده‌ی بدنی (BMI)

شما می‌توانید با استفاده از محاسبه‌گر BMI، مقدار شاخص توده‌ی بدنی و وضعیت وزن مرتبط با آن را بر اساس سن خود محاسبه نمایید. این محاسبه‌گر به طور پیش‌فرض در سربرگ «واحدهای متریک» از واحدهای سیستم متریک استفاده می‌کند. می‌توانید در سربرگ «واحدهای آمریکایی»، سیستم «واحدهای اندازه‌گیری آمریکایی» را انتخاب کنید یا در سربرگ «سایر واحدها» از تبدیل‌گر واحدها استفاده کنید. شاخص پوندرال ( PIیا شاخص چاقی) نیز به همراه شاخص توده‌ی بدنی اندازه‌گیری می‌شود.

تعریف کلی BMI

BMI میزان چاقی یا لاغری فرد را بر اساس وزن و قد او می‌سنجد. همچنین اطلاعاتی درباره‌ی توده بافت‌ها در فرد ارائه می‌دهد. می‌توانید برای ارزیابی ضریب تناسب قد به وزن از آن استفاده کنید.

نتایج محاسبه‌ی BMI تعیین می‌کند که فرد چاق، دچار بیش‌وزنی، وزن نرمال یا دچار کم‌وزنی است. محدوده‌ی BMI گاه به زیرگروه‌هایی مانند کم‌وزن شدید یا چاقی مفرط تقسیم می‌شود. این محدوده‌های BMI بر اساس عواملی مانند محل زندگی و سن تغییر می‌کنند.

چاقی یا سوءتغذیه پیامدهای حادی برای سلامت فرد به دنبال دارد؛ و با این که BMI مقیاس ناکاملی برای سنجش وزن سالم بدن است، می‌تواند نیاز به آزمایش‌های بیشتر یا اقدامات دیگر را نشان دهد. برای اطلاعات بیشتر در خصوص دسته‌بندی و محاسبه‌ی BMI به جدول زیر مراجعه کنید.

جدول BMI بزرگسالان

این دسته‌بندی وزن بدن توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و بر پایه مقادیر BMI برای بزرگسالان (بالای 18 سال) توصیه شده است.

دسته‌بندی	محدوده‌ی BMI - kg/m2
لاغری شدید	< 16
لاغری متوسط	16 - 17
لاغری خفیف	17 – 18.5
نرمال	18.5 - 25
بیش‌وزنی	25 - 30
چاقی دسته‌ی 1	30 - 35
چاقی دسته‌ی 2	35 - 40
چاقی دسته‌ی 3	> 40

چارت BMI بزرگسالان

این گراف دسته‌بندی‌های مختلف BMI را بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد. خطوط ممتد نشان‌دهنده‌ی زیرگروه‌های اصلی و خط‌چین‌ها نشان‌دهنده‌ی زیرگروه‌های فرعی هستند.

جدول BMI برای کودکان و نوجوانان 2 تا 20 سال

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) پیشنهاد می‌کند از BMI برای ارزیابی سلامت کودکان و نوجوانان 2 تا 20 سال استفاده شود.

دسته‌بندی	محدوده‌ی درصدی
کم‌وزنی	<5%
وزن سالم	5% - 85%
در خطر بیش‌وزنی	85% - 95%
بیش‌وزنی	>95%

چارت BMI برای کودکان و نوجوانان 2 تا 20 سال

CDC نمودارهایی را برای نشان‌دادن افزایش BMI در خصوص درصد رشد سنی ارائه کرده است.

چارت پسران

چارت دختران

عوامل خطرآفرین بیش‌وزنی

بیش‌وزنی خطر مشکلات مربوط به سلامتی را افزایش می‌دهد و CDC فهرستی از عوامل خطرآفرین ارائه کرده است:

• افزایش سطح چربی بد، کاهش سطح چربی خوب، و افزایش سطح تری گلیسیرید؛
• فشارخون بالا؛
• دیابت نوع 2 ؛
• بیماری‌های قلبی عروقی؛
• اختلال عملکرد کیسه‌ی صفرا؛
• سکته‌ی مغزی؛
• مشکلات تنفسی و وقفه‌ی تنفسی در خواب؛
• آرتروز (یک بیماری مفصلی که به دلیل فرسایش غضروف مفصلی ایجاد می‌شود)؛
• کاهش کیفیت کلی زندگی؛
• انواع مشخصی از سرطان (رحم، روده، سینه، کبد، کیسه‌ی صفرا، کلیه و غیره)؛
• اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و غیره؛
• دردهای جسمانی و ناتوانی در انجام مسئولیت‌های فیزیکی؛
• افرادی که BMI بالاتری دارند در مقایسه با افرادی با BMI سالم، خطر مرگ‌ومیر بسیار بالاتری دارند.

بیش‌وزنی ممکن است اثرات مضر و گاه مخربی بر بدن داشته باشد، بنابراین داشتن BMI زیر kg/m2 25 که نشان‌دهنده‌ی وزن سالم است ضروری است. بااین‌حال توصیه می‌شود در خصوص لزوم تغییر سبک زندگی برای حفظ سلامت با یک پزشک مشورت کنید.

خطرات کم‌وزنی

عوامل خطرآفرین مربوط به کم‌وزنی عبارت‌اند از:

• سوءتغذیه، کم‌خونی و کمبود ویتامین از مشکلات قابل‌توجهی هستند که موجب کاهش توانایی‌های انتقال خون می‌شوند؛
• پوکی‌استخوان که با ازدست‌دادن تراکم استخوان و افزایش احتمال شکستگی مشخص می‌شود؛
• اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن؛
• مشکلات رشد و تکامل به‌ویژه در نوجوانان و کودکان؛
• برخی پیچیدگی‌های بعد از جراحی؛
• زنان ممکن است به دلیل عدم تعادل هورمونی دچار مشکلات سیستم باروری شوند که موجب وقفه در چرخه‌ی قاعدگی می‌شود؛ زنانی که چاق یا دارای بیش‌وزنی هستند نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر سقط‌جنین در سه‌ماهه‌ی اول بارداری قرار دارند؛
• نرخ مرگ‌ومیر نسبتاً بالاتر.

همان‌طور که در بی‌اشتهایی عصبی مشاهده می‌شود، کاهش وزن ممکن است نشان‌دهنده‌ی یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر و خطرات ناشی از آن باشد. چنانچه گمان می‌کنید خود یا اطرافیانتان به دلایل نامعلوم با وزن خود درگیر هستید، با یک پزشک مشورت کنید.

محدودیت‌های BMI

با وجود استفاده‌ی گسترده از BMI به‌عنوان عامل تعیین‌کننده‌ی وزن سالم، شاخص توده‌ی بدنی محدودیت‌هایی متعددی نیز دارد، از جمله درنظرنگرفتن ترکیب کلی بدن. تنوع ساختار بدنی، پراکندگی توده‌های چربی، عضلانی و استخوانی، لزوم استفاده از BMI به همراه سایر شاخص‌ها را افزایش می‌دهد.

در بزرگسالان

سنجش دقیق BMI با استفاده از یک محاسبه‌گر آنلاین ناممکن است؛ زیرا این محاسبه‌گر‌ها از وزن بدن استفاده می‌کنند و نه چربی اضافه‌ی بدن. متغیرهای متعدد اثر قابل‌توجهی بر BMI می‌گذارند از جمله سن، جنسیت، نژاد، توده‌ی عضلانی، چربی بدن، میزان ورزش و سایر عوامل.

برای مثال یک فرد مسن بی‌تحرک را در نظر بگیرید که بیشتر عمر خود را نشسته یا دراز کشیده است . او مقدار قابل‌توجهی چربی اضافه دارد؛ ولی در کل بیش‌وزنی ندارد. از لحاظ سلامت عینی، این فرد ممکن است نسبتاً ناسالم ولی از لحاظ BMI نرمال باشد.

عکس این مسئله در مورد بدنسازان که عضلات قدرتمندی دارند صدق می‌کند. عضله از چربی سنگین‌تر ولی کم‌حجم‌تر است. از لحاظ BMI بسیاری از بدنسازان ممکن است نزدیک محدوده‌ی بالای نرمال باشند یا دارای بیش‌وزنی در نظر گرفته شوند. درصورتی‌که کاملاً سلامت هستند. فرد ممکن است باریک‌تر به نظر برسد؛ ولی با یک توده‌ی محکم عضلانی وزن بیشتری داشته باشد.

داده‌های CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری) نشان می‌دهد که:

• زنان نسبت به مردان با BMI یکسان چربی بدنی بیشتری دارند؛
• افراد مسن نسبت به جوانان با BMI یکسان چربی بدنی بیشتری دارند؛
• ورزشکارانی که تمرینات سنگین انجام می‌دهند، به دلیل توده‌ی عضلانی قابل‌توجه ممکن است BMI بالاتری داشته باشند.

در نوجوانان و جوانان

متغیرهای محدودکننده‌ی اثر BMI در بزرگسالان، در مورد نوجوانان و حتی کودکان نیز صدق می‌کند. قد و سطح رشد جنسی ممکن است در BMI و درصد چربی بدن تأثیر داشته باشد.

در کودکان چاق، BMI عامل تعیین‌کننده‌ی قوی‌تری برای نشان‌دادن چربی اضافه‌ی بدن است تا در کودکانی که بیش‌وزنی دارند. در این کودکان BMI بالا می‌تواند به علت توده‌هایی با چربی بالا یا بدون چربی باشد (سایر اجزای بدن مانند آب، اندام‌ها، عضلات و غیره). در کودکان لاغر نیز تفاوت در BMI ممکن است ناشی از توده‌های بدون چربی باشد.

برای جمعیت عمومی، شاخص توده بدنی (BMI) می‌تواند نشانگر مفیدی برای خطرات سلامتی احتمالی مرتبط با کم‌وزنی، اضافه‌وزن یا چاقی باشد. با این حال، به دلیل محدودیت‌هایی که دارد، BMI باید به عنوان یکی از چندین ابزار برای ارزیابی سلامتی و وزن بدن فرد استفاده شود، همیشه در کنار سایر ارزیابی‌ها و ارزیابی‌های سلامتی شخصی‌سازی شده.

فرمول BMI

معادلات زیر محاسبه‌ی BMI در دستگاه بین‌المللی یکاها (SI) و دستگاه عمومی ایالات متحده (USC) را نشان می‌دهند. در این معادلات از فردی با قد 177 سانتی‌متر و وزن 72 کیلوگرم استفاده شده است.

واحدهای اندازه‌گیری USC

$$BMI=703×\frac{جرم(lbs)}{قد^{2}(in)}=703×\frac{160}{70^{2}}=22.96\frac{کیلوگرم}{متر^{2}}$$

دستگاه بین‌المللی یکاها (SI)، واحدهای انداز‌ه‌گیری متریک :

$$BMI=\frac{جرم(کیلوگرم)}{قد^{2}(متر)}=\frac{72.57}{1.78^{2}}=22.90\frac{کیلوگرم}{متر^{2}}$$

شاخص پوندرال

شاخص پوندرال (PI) چاقی یک فرد را نسبت به وزن و قد او محاسبه می‌کند. تفاوت اصلی میان BMI و شاخص پوندرال این است که فرمول شاخص پوندرال (در زیر) اندازه‌ها را به مکعب محاسبه می‌کند نه به مربع.

هرچند BMI ابزاری مفید برای بررسی جمعیت‌های بزرگ است، برای تعیین لاغری یا چاقی در افراد معتبر نیست. PI برای استفاده در افراد خیلی کوتاه‌قد یا خیلی بلندقد معتبرتر است. BMI در شناسایی مقادیر بسیار بالا یا بسیار پایین در افرادی با وزن و قد بسیار بالا بهتر عمل می‌کند.

در زیر معادلات محاسبه‌ی PI در یک فرد آمده است. در این معادلات از فردی با قد 177 سانتی‌متر و وزن 72 کیلوگرم استفاده شده است.

واحدهای اندازه‌گیری USC:

$$PI=\frac{قد(in)}{\sqrt[3]{جرم(lbs)}}=\frac{70}{\sqrt[3]{160}}=12.80\frac{in}{\sqrt[3]{lbs}}$$

دستگاه بین‌المللی یکاها (SI)، واحدهای انداز‌ه‌گیری متریک :

$$PI=\frac{جرم(کیلوگرم)}{قد^{3}(متر)}=\frac{72.57}{1.78^{3}}=12.87\frac{کیلوگرم}{متر^{3}}$$