ماشین حساب دوران بارداری

ماشین حساب بارداری قادر است با در نظر گرفتن تاریخ‌هایی مانند زمان زایمان مورد انتظار، آخرین دوره قاعدگی، تاریخ لقاح، زمان سونوگرافی یا روز انتقال جنین IVF، تخمینی از برنامه زمانی دوران بارداری شما ارائه دهد.

طول مدت بارداری و تاریخ زایمان مورد انتظار

بارداری دوره‌ای 9 ماهه است که در آن یک یا چند کودک در رحم مادر رشد می‌کنند. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، مدت زمان معمول یک بارداری بین 37 تا 42 هفته است. معمولاً زایمان حدود 38 هفته پس از لقاح و یا 40 هفته پس از آخرین دوره قاعدگی رخ می‌دهد.

در نخستین ملاقات با متخصص زنان و زایمان، پزشک با استفاده از سونوگرافی، تاریخ تقریبی زایمان را تعیین می‌کند. زنان نیز می‌توانند با در نظر گرفتن آخرین دوره قاعدگی خود، تاریخ احتمالی زایمان را حدس بزنند.

گرچه تاریخ انتظاری زایمان قابل پیش‌بینی است، مدت زمان واقعی بارداری ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند سن مادر، مدت زمان بارداری‌های قبلی، و وزن او در زمان زایمان متفاوت باشد. این تفاوت‌ها گاهی به دلایل ناشناخته‌ای رخ می‌دهند.

طبق تحقیقات، کمتر از 4% از زایمان‌ها دقیقاً در روز موعد مقرر اتفاق می‌افتند و حدود 60% از آن‌ها یک هفته پس از تاریخ تعیین شده رخ می‌دهند. نزدیک به 90% از زایمان‌ها در فاصله دو هفته از تاریخ مقرر صورت می‌گیرند.

تشخیص بارداری

برای تشخیص بارداری، می‌توانید از آزمایش‌های بارداری استفاده کنید یا به دنبال نشانه‌هایی مانند عدم بروز دوره قاعدگی، افزایش دمای اصلی بدن، خستگی، حالت تهوع و تکرر ادرار باشید.

آزمایش‌های بارداری، سطح هورمون‌های خاصی را که نشان‌دهنده بارداری هستند، اندازه‌گیری می‌کنند. این آزمایش‌ها می‌توانند شامل بررسی‌های بالینی خون یا ادرار باشند و قادرند بارداری را تنها 6 تا 8 روز پس از لقاح شناسایی کنند.

آزمایش‌های خون بالینی با دقت بیشتری کار می‌کنند و می‌توانند مقدار دقیق هورمون hCG را در مراحل اولیه و با میزان کمتری تشخیص دهند. با این حال، این آزمایش‌ها زمان‌برتر بوده و هزینه بیشتری نسبت به آزمایش‌های خانگی ادرار دارند.

یک زن می‌تواند به جای آزمایش‌های خانگی، آزمایش ادرار در محیط بالینی را انجام دهد. اما باید توجه داشت که این آزمایش لزوماً دقیق‌تر از آزمایش‌های خانگی نیست و ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد.

محاسبه تاریخ زایمان

برای محاسبه تاریخ پیش‌بینی شده زایمان، روش‌های مختلفی وجود دارد:

سطح هورمون کوریونیک گنادوتروپین انسانی (hCG)

این هورمون به سرعت، تنها دو روز پس از کاشته شدن تخمک بارور شده در خون ظاهر می‌شود. آزمایش خون به شما کمک می‌کند تا میزان hCG را بدانید، اما فقط یک پزشک می‌تواند با استفاده از این نشانگر، مدت دقیق بارداری و تاریخ احتمالی زایمان را مشخص کند.

انجام سونوگرافی

معمولاً در هفته‌های 7 تا 8 بارداری، یک سونوگرافی انجام می‌شود تا تاریخ زایمان را تأیید کند. در این اسکن، پزشکان با بررسی اندازه جنین، سن آن را تعیین می‌کنند.

تعیین تاریخ تخمک‌گذاری

با اضافه کردن دو هفته به تاریخ آخرین رابطه جنسی در زمان تخمک‌گذاری، 40 هفته یا 280 روز بارداری را از آن تاریخ محاسبه کنید. اگر چرخه قاعدگی شما منظم و 28 روزه است، تخمک‌گذاری معمولاً حدود 14 روز پس از شروع دوره قاعدگی رخ می‌دهد.

استفاده از تاریخ آخرین دوره قاعدگی

این روش برای محاسبه تاریخ احتمالی زایمان و تعیین زمان زایمان پیش‌بینی شده مناسب است، به ویژه برای زنانی که دوره‌های قاعدگی منظم دارند.

اکثر زنان تاریخ دقیقی که نوزادشان لقاح یافته نمی‌دانند، اما معمولاً می‌توانند به راحتی تاریخ شروع آخرین دوره قاعدگی خود را به یاد آورند. این تاریخ، نقطه شروع محاسبه مدت بارداری است. در اغلب موارد، زمان برآوردی لقاح (تخمک‌گذاری)، حدوداً در وسط چرخه ماهانه زنان و دو هفته قبل از شروع دوره قاعدگی بعدی آن‌ها است.

بر اساس این تاریخ، مدت بارداری تقریباً 280 روز یا 40 هفته از آغاز آخرین دوره قاعدگی به طول می‌انجامد. پس، با اضافه کردن 280 روز به تاریخ شروع آخرین دوره خونریزی خود، می‌توانید تاریخ تقریبی زایمان خود را محاسبه کنید.

این محاسبه بارداری، سن جنین را از نظر زنان و زایمان، بارداری یا قاعدگی تعیین می‌کند. به این معنی که این محاسبه به پزشکان و پرستاران کمک می‌کند تا بتوانند رشد و توسعه جنین را در طول دوران بارداری ردیابی و پیگیری کنند. سن بارداری با سن جنین، تخمک‌گذاری یا باروری متفاوت است، که دو هفته کمتر از سن زنان و زایمانی است و از تاریخ واقعی لقاح محاسبه می‌شود.

نحوه محاسبه سن بارداری

معمولاً سن بارداری به صورت هفتگی محاسبه می‌شود، زیرا این روش ساده‌ترین و راحت‌ترین است تا از ابهام جلوگیری شود. شما از ابتدای آخرین دوره قاعدگی خود شروع به شمارش می‌کنید. اگر پزشک بگوید شما ده هفته باردار هستید، این بدان معناست که شما حدود هشت هفته پیش بارور شده‌اید و تقریباً 30 هفته دیگر زایمان خواهید کرد، چون کل مدت بارداری به طور متوسط 40 هفته است.

یک واحد اندازه‌گیری دیگر نیز وجود دارد، یعنی سه‌ماهه. سه‌ماهه‌ها بارداری را به سه دوره 13 هفته‌ای تقسیم می‌کنند.

در هر یک از این دوره‌ها، رشد جنین و سلامت مادر ویژگی‌های خاص خود را دارد.

ویژگی‌های سه‌ماهه‌های بارداری

سه‌ماهه اول

در سه‌ماهه اول، زندگی جدیدی در درون زن شکل می‌گیرد. در نیمی از این دوره، ممکن است زن هنوز از بارداری خود خبر نداشته باشد یا تنها در صورتی که بارداری از پیش برنامه‌ریزی شده باشد، بتواند آن را حدس بزند. اغلب این دوره به عنوان دشوارترین دوره شناخته می‌شود، چرا که برای یک زن تجربه‌ای کاملاً جدید است و هم جسمی و هم روانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این زمان لازم است تا همه چیز را درک کند و به وضعیت جدید خود عادت کند.

سه‌ماهه اول بارداری معمولاً برای زنان چندان راحت نیست. تغییرات هورمونی باعث می‌شود که خلق و خوی شما مکرراً تغییر کند و احساس خستگی و خواب‌آلودگی داشته باشید. همچنین، تهوع در این دوره شایع است و برخی زنان حتی دچار حالت مسمومیت شدید و استفراغ مکرر می‌شوند. در این سه‌ماهه، بسیاری از زنان به دلیل عدم تمایل به غذاهای معمولی و کاهش مصرف غذا، وزن کم می‌کنند.

در این دوران، استراحت بیشتر، عدم بلند کردن اجسام سنگین و مراقبت از سلامتی برای زنان بسیار مهم است.

از نظر روانی و احساسی، سه‌ماهه اول بارداری برای زنان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به ویژه زمانی که آن‌ها از بارداری خود آگاه می‌شوند. این امر حتی در مورد بارداری‌های برنامه‌ریزی شده نیز می‌تواند استرس عاطفی قابل توجهی ایجاد کند.

در این دوران، اعضای آینده جنین در حال شکل‌گیری هستند. ابتدا، جنین تنها 2 میلی‌متر اندازه دارد، اما بخش‌های مهمی مانند لوله عصبی، طناب نخاعی (که بعدها به ستون فقرات تبدیل می‌شود) و رگ‌های خونی در حال تکامل هستند. جنین به طور مداوم در حال رشد است و تا پایان سه‌ماهه اول، به طول 6 تا 7 سانتی‌متر و وزن تقریبی 20 گرم می‌رسد.

از هفته هفتم، جفت شروع به تشکیل می‌کند. تا قبل از این زمان، هر ماده‌ای که وارد خون مادر می‌شود، به جنین نیز می‌رسد. زنان می‌توانند در اولین سونوگرافی، ضربان قلب کودک خود را بشنوند.

مغز نوزاد به شدت در حال رشد است. گشتان دست و پا از هم جدا شده، سیستم ادراری شکل گرفته و کلیه‌ها از هفته نهم شروع به کار می‌کنند.

تا پایان هفته دوازدهم، جنین حرکت کردن را آغاز می‌کند، اما ممکن است مادران هنوز این حرکات را احساس نکنند.

در انتهای سه‌ماهه اول، اولین بررسی‌های غربالگری برای شناسایی هرگونه ناهنجاری احتمالی در بارداری انجام می‌گیرد. این بررسی‌ها شامل سونوگرافی و آزمایش‌های خاص خونی است. در این غربالگری، چند معیار مهم ارزیابی می‌شوند: طول بدن از سر تا کوکسیکس (یا "قد جنین")، دور سر، ضخامت فضای زیر گردن، ضخامت استخوان بینی، وضعیت مغز و جمجمه، شرایط مایع آمنیوتیک و نشانه‌های تون عضلانی رحم.

سه‌ماهه دوم

در دوره سه‌ماهه دوم، شکم زن به تدریج بزرگ‌تر می‌شود. تا حدود هفته بیستم، بارداری به طور واضح برای دیگران قابل تشخیص می‌گردد.

تا هفته سیزدهم، معمولاً تهوع در بیشتر زنان کاهش می‌یابد و بدن به حالت جدید خود عادت می‌کند. حال عمومی زن رو به بهبود می‌رود، انرژی‌اش افزایش می‌یابد و احساس نگرانی‌اش کمتر می‌شود.

همزمان، حجم خون در گردش در بدن زن بیشتر می‌شود و فشار بر تمام بدن او به تدریج افزایش می‌یابد. گاهی ممکن است زن با مشکل یبوست مواجه شود، پس توصیه می‌شود که مصرف میوه‌ها و سبزیجات خود را افزایش دهد.

حوالی هفته بیستم، زنان ممکن است شروع به احساس حرکت‌های نوزاد کنند. تا هفته بیست و هفتم، جنین به اندازه تقریبی 35 سانتی‌متر رشد می‌کند و وزنش به حدود 900 گرم، معادل وزن یک گل کلم، می‌رسد.

از هفته سیزدهم به بعد، جنین شروع به فعال کردن رفلکس مکیدن می‌کند که می‌توانید این حرکت را هنگام مکیدن انگشت خود توسط نوزاد در سونوگرافی ببینید. اعضای داخلی بدن جنین در حال رشد هستند، حالات صورتش پیچیده‌تر می‌شوند و او شروع به چشمک زدن می‌کند. سیستم ایمنی نوزاد نیز در حال شکل‌گیری است، اما هنوز کاملاً وابسته به مادر است.

تا پایان هفته هجدهم، اندام‌های تولید مثلی جنین کاملاً رشد می‌کنند، که این امکان را فراهم می‌کند تا جنسیت نوزاد مشخص شود.

در هفته‌های 19 تا 20، رشد پوسته مغزی جنین صورت می‌گیرد، بنابراین در این زمان بسیار مهم است که از قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند الکل و نیکوتین اجتناب شود، زیرا می‌تواند خطرناک باشد.

اگر زایمان زودرس بعد از 22 هفته رخ دهد، جنین شانس زنده ماندن دارد چرا که ریه‌هایش به اندازه کافی رشد کرده‌اند. اما نوزاد در چنین شرایطی با چالش‌های سلامتی جدی مواجه خواهد بود.

سه‌ماهه سوم

در این دوره، هم زن و هم جنین به سرعت وزن می‌گیرند و شکم زن به طور چشمگیری بزرگ می‌شود.

در سه‌ماهه سوم، سطح فعالیت و احساس رفاه مادر آینده کاهش می‌یابد. بسیاری از زنان باردار از احساس بدتر شدن حال خود گزارش می‌دهند. همچنین، اضطراب آن‌ها به دلیل نگرانی از درد و فرآیند زایمان افزایش می‌یابد. با این حال، روحیه آن‌ها عموماً مثبت باقی می‌ماند به خاطر هیجان و خوشحالی انتظار برای دیدار با نوزادشان.

زنان در هر هفته از بارداری به طور معمول 300 تا 350 گرم و گاهی بیشتر وزن اضافه می‌کنند، چرا که اشتهای آن‌ها به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد. با رشد شکم، خواب شبانه دشوار و حرکت کردن نیز برای آن‌ها ناراحت‌کننده می‌شود.

نوزاد در حال رشد است و بار وارد بر بدن مادر در همه اعضا ی او افزایش می‌یابد. زنان باردار بیشتر نیاز به رفتن به دستشویی دارند. بعضی از آن‌ها هم با مشکلاتی مانند کمبود اکسیژن و درد در ناحیه کمر مواجه می‌شوند.

در 38 هفتگی، بارداری به طور کامل به حساب می‌آید، اما نوزاد ممکن است تا 42 هفتگی به دنیا نیاید و این نیز طبیعی تلقی می‌شود.

نوزاد در این دوره قادر است طعم‌ها را تجربه کند و ممکن است به غذاهایی که مادر می‌خورد، واکنش نشان دهد. دندان‌های شیری زیر لثه‌ها در حال رشد هستند و سیستم ایمنی او همچنان در حال تکامل است. تا هفته 33 ام، اعضای داخلی بدن نوزاد کاملاً توسعه می‌یابند و پس از آن، نوزاد بیشتر به انباشت چربی زیر پوستی برای افزایش وزن می‌پردازد.

پس از گذشت 30 هفته، نوزاد معمولاً در وضعیتی قرار می‌گیرد که قرار است با آن به دنیا بیاید. وضعیت ایده‌آل، وضعیت سر به پایین است، اما گاهی نوزاد در وضعیت نشسته یا سر به بالا باقی می‌ماند. با این حالت، شکم سفت‌تر شده و حرکات نوزاد کمتر می‌شود، اما حرکات او به وضوح قابل لمس است و مادر می‌تواند تکان‌های دست یا پای نوزاد را با دست خود احساس کند.

تا هفته سی‌و‌هشتم، جنین ظاهری شبیه به نوزاد تازه متولد شده پیدا کرده و تقریباً 3 کیلوگرم وزن دارد. نوزاد هنگام تولد معمولاً بین 2.5 تا 4 کیلوگرم وزن خواهد داشت.

عوامل تعیین‌کننده زمان زایمان

دوره زمانی بین 37 تا 42 هفته بارداری به عنوان دوره طبیعی زایمان شناخته می‌شود. زایمان پیش از این محدوده، به عنوان زایمان زودرس و نامعمول در نظر گرفته می‌شود.

مهم‌ترین عواملی که بر زمان زایمان تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:

سن زن

زنانی که کمتر از 20 سال یا بیشتر از 36 سال سن دارند، ممکن است زودتر یا با اندکی تاخیر زایمان کنند.

گرایش ژنتیکی زن

در صورتی که مادران و مادربزرگ‌های زن باردار، پیش از موعد معین زایمان کرده باشند، این زن نیز احتمال دارد زودتر از زمان مورد انتظار برای زایمان، فرزند خود را به دنیا آورد.

وضعیت سلامت مادر

داشتن سابقه بیماری‌های مزمن می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.

تاثیر تجربه زایمان بر زمان تولد

معمولاً مادرانی که برای نخستین بار زایمان می‌کنند، به دلیل نیاز بدن به زمان بیشتر برای آماده‌سازی، دیرتر وارد فرآیند زایمان می‌شوند. در مقابل، مادران با تجربه‌های قبلی در زایمان اغلب زودتر به این مرحله می‌رسند.

تاثیر زایمان‌های چندقلویی

در موارد بارداری‌های چندقلویی، وجود دو یا سه جنین فشار زیادی به دهانه رحم وارد می‌کند، که این امر باعث می‌شود زایمان زودتر از موعد مقرر شروع شود. اغلب، زایمان‌های چندقلویی قبل از رسیدن به هفته 39 اتفاق می‌افتند.

تأثیر سبک زندگی ناسالم بر زایمان

طبق آمار، مادران با عادات ناسالم معمولاً زودتر از زمان انتظار زایمان می‌کنند. زنانی با وزن بالا و فعالیت فیزیکی کمتر اغلب با زایمان‌های طولانی‌تر مواجه می‌شوند.

چرخه قاعدگی و زایمان

در صورتی که چرخه قاعدگی یک زن کمتر از 28 روز باشد، احتمال زایمان زودرس (7 تا 14 روز زودتر) وجود دارد. در مقابل، زنان با چرخه‌های طولانی‌تر ممکن است تا هفته 42 به زایمان برسند.

زایمان زودهنگام

زایمان زودهنگام به زایمانی اطلاق می‌شود که بین هفته‌های 22 تا 37 بارداری رخ دهد.

نشانه‌های بالینی زایمان زودهنگام تفاوت چندانی با زایمان عادی ندارند. در ابتدا، زن احساس دردهای کششی در قسمت پایین شکم و کمر می‌کند. سپس، انقباضات شروع می‌شوند که می‌توانند کند یا قوی باشند. امکان دارد کیسه آب پاره شود و گاهی اوقات ترشحات خونی دیده می‌شود که نشان‌دهنده جدا شدن جفت است.

عوامل پیش‌زمینه‌ای برای زایمان زودرس عبارتند از:

• سن کم
• عادات بد
• سقط‌های عمدی
• سقط‌های خودبه‌خودی
• عفونت‌های ادراری-تناسلی
• بیماری‌های جدی جسمی
• مشکلات بارداری
• استرس شدید

زایمان دیرهنگام

زایمان دیرهنگام نسبتاً رایج است. تا 42 هفته بارداری به عنوان حالت طبیعی در نظر گرفته می‌شود. دلایل زایمان دیرهنگام عبارتند از:

• خطایی در تعیین زمان دقیق؛
• جنین بزرگ (بیش از 4 کیلوگرم)؛
• عدم تعادل هورمونی
• سبک زندگی کم‌تحرک
• تهدید به سقط جنین

نشانه‌های آغاز زایمان

چندین علامت وجود دارد که نشان‌دهنده نزدیک شدن زمان زایمان هستند:

• فروافتادگی شکم
• ریزش پلاگ مخاطی حدود یک هفته قبل از زایمان
• کاهش وزن در هفته منتهی به زایمان
• تغییر در ماهیت مدفوع، شامل رقیق و مکرر شدن آن قبل از زایمان؛
• احتمال بروز دردهای کششی در ناحیه پایین شکم و کمر
• کاهش مایع آمنیوتیک
• انقباضات با فاصله هر 4 دقیقه.

در صورتی که فاصله زمانی انقباضات به 4 دقیقه برسد، بهتر است به بیمارستان مراجعه شود.

راهنمایی‌های مراقبت از بارداری

در طول دوران بارداری، موارد مختلفی بر اساس شرایط خاص هر فرد نیاز به توجه دارند، از جمله مصرف دارو، نظارت بر افزایش وزن، سطح فعالیت و رعایت رژیم غذایی مناسب.

احتیاط در مصرف داروها در بارداری

مصرف بعضی داروها حین بارداری می‌تواند اثرات درازمدتی بر روی نوزاد داشته باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروها را بر اساس فواید و خطرات احتمالی برای جنین به دسته‌های A، B، C، D و X تقسیم‌بندی کرده است. توصیه می‌شود زنان باردار قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری حتماً با پزشک خود مشورت کنند.

توجه به تغذیه سالم در بارداری

در دوران بارداری، تغذیه مناسب برای سلامت مادر و جنین بسیار مهم است. با توجه به نیازهای افزایش یافته به انرژی و مواد مغذی خاص، رژیم غذایی در این دوره با زمان‌های غیر بارداری متفاوت است.

در مورد غذاهای مناسب و غذاهایی که باید از آنها پرهیز شود، اطلاعات گوناگونی وجود دارد. مصرف برخی ویتامین‌ها مانند اسید فولیک می‌تواند به کاهش خطر بروز برخی نقایص در نوزاد کمک کند. مواد مغذی دیگری مانند DHA امگا-3 که برای رشد مناسب مغز و شبکیه چشم لازم است، توسط نوزادان به طور کارآمد تولید نمی‌شوند و فقط از طریق جفت در دوران بارداری و یا از طریق شیر مادر پس از تولد قابل دریافت است.

اطلاعات مربوط به تغذیه می‌تواند گیج‌کننده باشد و بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. بنابراین، توصیه می‌شود که زنان باردار با پزشکان و متخصصان تغذیه خود مشورت کنند تا بهترین برنامه تغذیه‌ای متناسب با نیازهای خود را پیدا کنند.

توجه به افزایش وزن در بارداری

افزایش وزن در دوران بارداری، که متفاوت از فردی به فرد دیگر است، بخش مهمی از این دوران به شمار می‌رود. این تغییر وزن بر رشد جنین تأثیر می‌گذارد و شامل افزایش وزن نوزاد، جفت، مایعات بدن و ذخیره‌سازی چربی و پروتئین است.

کنترل وزن در این دوره بسیار مهم است، چرا که افزایش یا کاهش غیرعادی وزن می‌تواند به سلامت مادر و جنین آسیب برساند. به عنوان مثال، این تغییرات ممکن است به نیاز به عمل سزارین یا بروز فشار خون دوران بارداری منجر شود.

موسسه پزشکی توصیه می‌کند که انتظار می‌رود افزایش وزن در بارداری به این شکل باشد :

• 28 تا 40 پوند برای زنان کم‌وزن (BMI <18.5)
• 25 تا 35 پوند برای زنان با وزن "طبیعی" (BMI بین 18.5-24.9)
• 15 تا 25 پوند برای زنان اضافه وزن (BMI 25-29.9)
• 11 تا 20 پوند برای زنان چاق (BMI > 30)

پس توصیه می‌کنیم از ماشین حساب افزایش وزن دوران بارداری ما استفاده کنید که بر اساس راهنمایی‌های موسسه پزشکی تنظیم شده است.

حفظ فعالیت

طبق تحقیقات، انجام ورزش‌های هوازی در دوران بارداری به حفظ یا بهبود سلامتی کمک کرده و احتمال نیاز به سزارین را کاهش می‌دهد. به همین خاطر، معمولاً پزشکان به زنان باردار توصیه می‌کنند که ورزش‌های هوازی و تقویتی را به طور منظم انجام دهند.

زنانی که قبل از بارداری به طور مرتب ورزش می‌کردند و بارداری بدون مشکل داشتند، می‌توانند به تمرینات شدید خود ادامه دهند. بر اساس گفته‌های کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، آسیب به جنین به واسطه ورزش در یک بارداری عادی بسیار نادر است.

زنان باردار باید در صورت بروز علائمی مانند خونریزی واژینال، تنگی نفس، سرگیجه، سردرد، درد یا ورم در ناحیه ساق پا، نشت مایع آمنیوتیک، کاهش حرکات جنین، زایمان زودرس، ضعف عضلانی یا درد قفسه سینه، حتماً با پزشک خود مشورت کنند.